Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Żory Spółka z o. o. w obecnej formie istnieje od 1 października 2000r. Właścicielem wszystkich udziałów Spółki jest Miasto Żory. Przedmiotem działalności Przedsiębiorstwa jest bilansowanie potrzeb w zakresie gospodarki wodno-ściekowej miasta Żory. Jak również zapewnienie ciągłości dostaw wody i odbioru ścieków, prowadzenie eksploatacji, konserwacji, remontów i modernizacji urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, oczyszczania ścieków oraz eksploatacja sieci ciepłowniczej i dystrybucja ciepła.
Firma powstała 1 kwietnia 1997 roku w wyniku podziału Rejonowego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Rybniku. Podstawowym źródłem zasilania Żor w wodę jest sieć Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach. Rozdział wody następuje poprzez własną sieć wodociągową PWiK Żory Sp. z o.o., która współpracuje z hydroforniami, ujęciem wody oraz ze stacją uzdatniania na osiedlu Gwarków.
W celu ograniczenia wtórnego zanieczyszczenia wody związkami żelaza oraz utrzymania odpowiednich parametrach fizykochemicznych, rury ze stali i żeliwa wymienia się sukcesywnie na rury z PE dzięki czemu ww. wymiany spowodowały zmniejszenie awaryjności sieci oraz strat wody. Znacząco zmniejszyła się także ilość awarii sieci. PWiK Żory Sp. z o.o. prowadzi również prace związane z utrzymaniem w odpowiednim stanie technicznym sieci hydrantów przeciwpożarowych.
Przedsiębiorstwo wykorzystuje mechaniczno biologiczną oczyszczalnię ścieków, która po przeprowadzonej modernizacji jest oczyszczalnią z równoczesnym usuwaniem związków biogennych. Długość sieci kanalizacyjnej, której właścicielem i eksploatatorem jest PWiK Żory Sp. z o.o. wynosi 253,6 km.
W trosce o poprawę gospodarki wodno-ściekowej, jakości środowiska naturalnego oraz poprawę jakości życia mieszkańców miasta, PWiK Żory Sp. z o.o. w 2007 r. rozpoczęło przy wsparciu unijnym realizację projektu pn.„Kompleksowe uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w Żorach”. Efektem jego jest:
- skanalizowanie aglomeracji na poziomie 98 %,
- wybudowanie 60 km sieci wodociągowej, ok. 45 km kanalizacji deszczowej,
- Stacja Uzdatniania Wody pokrywająca 30 % potrzeb mieszkańców na wodę pitną oraz
- rozbudowa i przebudowa istniejącej od lat 70. mechaniczno – biologicznej oczyszczalni ścieków z uzyskaniem pełnej automatyzacji procesów oczyszczania, w wyniku czego otrzymywane są wymagane parametry ścieków oczyszczonych (spełniają wymogi przepisów polskich oraz Unii Europejskiej), tak ważne dla ochrony czystości wód powierzchniowych i podziemnych.
Dodatkowo, likwidacja otwartych komór fermentacji i uruchomienie komór zamkniętych z odzyskiem biogazu, pozwala na wykorzystywanie go do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Tak pozyskana energia elektryczna zabezpiecza ok. 50% zapotrzebowania oczyszczalni na prąd.
Rozszerzając swoją działalność PWiK Żory Sp. z o.o. realizuje projekt „Błękitne niebo nad Starówką – budowa systemu ciepłowniczego w Żorach”. Inwestycja stwarza warunki do zastąpienia dotychczasowego sposobu ogrzewania w 436 budynkach Śródmieścia na zasilanie w energię cieplną z sieci ciepłowniczej. Na dzień dzisiejszy (lipiec 2020) zostało podłączonych 107 budynków, a kolejnych 8 jest w trakcie. Żory, jako jedno z pierwszych miast w Polsce, teren Starego Miasta będą mogły mieć wolne od niskiej emisji.
Sukcesem Przedsiębiorstwa jest również uruchomienie własnego ujęcia wody oraz budowa Stacji Uzdatniania Wody, a przez to częściowe uniezależnienie się od źródeł zewnętrznych. To ujęcie zaspokaja obecnie około 30% zapotrzebowania Miasta co spowodowało obniżenie kosztów zakupu wody dla mieszkańców i znaczną poprawę jej jakości. Wszystkie, w pełni zautomatyzowane obiekty, takie jak oczyszczalnia, Stacja Uzdatniania Wody, przepompownie ścieków są nadzorowane w zdalnym systemie monitoringu. Laboratorium funkcjonujące przy PWiK Żory Sp. z o.o. systematycznie kontroluje parametry fizykochemiczne i bakteriologiczne wody pitnej, ścieków, osadów i wód deszczowych.
PWiK Żory Sp. z o. o. w celu sprostania przyjętym zadaniom, wzrostowi zaufania do przedsiębiorstwa poprzez należytą i precyzyjną informację, doskonalenie kadr oraz podnoszenie jakości świadczonych usług dąży do podniesienia standardowego modelu obsługi klienta. Gwarancją jakości oraz rzetelności świadczonych usług było wdrożenie w roku 2006 Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością w oparciu o normę ISO 9001 ukierunkowaną na klienta oraz ISO 14001 obejmującą stosowanie przepisów proekologicznych, a od 2009 r. rozszerzenie go o wymagania normy PN-N 18001 (Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy).
Oprócz podstawowej działalności Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Żory Sp. z o.o. w miarę możliwości stara pomagać lokalnej społeczności, wspierając działające na terenie miasta organizacje sportowe, kulturalne i charytatywne.
W zakres działalności Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Żory Spółka z o.o. wchodzą:
• pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody dla mieszkańców Żor,
• odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,
• eksploatacja sieci ciepłowniczej oraz dystrybucja ciepła,
• roboty budowlane związane z budową i modernizacją sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i deszczowej oraz sieci ciepłowniczej,
• analizy laboratoryjne wody i ścieków,
• szeroki zakres działań towarzyszących, zapewniających sprawne funkcjonowanie systemu wodno-kanalizacyjnego i ciepłowniczego w Mieście Żory, w tym m.in. utrzymanie sprawności sieci oraz naprawa i konserwacja sprzętu, urządzeń i pojazdów
Na koniec roku 2019 PWiK Żory Sp. z o.o. eksploatuje 273,7 km sieci wodociągowej, 268,1 km kanalizacji sanitarnej i 140,3 km kanalizacji deszczowej oraz sieć ciepłowniczą wraz z podłączeniami o długości 8,4 km.
